Medewerkers in de brede zorg- en welzijnssector kiezen vaak voor hun job vanuit de wens een maatschappelijke bijdrage te leveren. In die zin sluit een loopbaan in de sector erg aan bij het populaire beeld van moderne loopbanen waarbij de focus ligt op zingeving en subjectief loopbaansucces.
Tegelijkertijd zien we in de sector medewerkers opbranden, medewerkers de verbinding verliezen met de organisatie of de sector verlaten.
Eén van de redenen is dat de brede welzijns- en zorgsector in een overgangsfase zit van het oude naar het nieuwe loopbaanmodel.
Er zijn heel wat argumenten om te zeggen dat het onderliggende loopbaanmodel veranderd is:
- Vroeger was werk iets waarmee je geld kon verdienen. Vandaag gaat een loopbaan over zingeving en ontwikkeling. De bredere zorg- en welzijnssector trekt van nature medewerkers aan die een maatschappelijke bijdrage willen leveren. Vanuit organisatiestandpunt is het dus slim om hierop in te zetten in het beleid.
- Er zijn geen scripts meer. Slechts drie generaties geleden lag een loopbaan vast: was je vader dokter, dan werd jij dat ook, was je moeder verpleegkundige of opvoedkundige, dan werd jij dat ook. Als je begon te werken in een ziekenhuis, dan bleef je daar tot aan je pensioen. Vandaag kan je als professional alle kanten uit. Je hoeft niet in dezelfde sector, bedrijf of functie te blijven. Je zou kunnen zeggen dat loopbanen driedimensionaal geworden zijn. Dit creëert enerzijds een enorme vrijheid voor professionals maar ook een grote verantwoordelijkheid voor het zelf vorm geven aan de loopbaan.
- Organisaties moeten zich voortdurend aanpassen aan de noden van de maatschappij, de verwachtingen van patiënten of cliënten en hun familieleden en de vele veranderingen die de overheid voorschrijft. Denk maar aan de reorganisatie van de jeugdhulp, de persoonsvolgende financiering, de opgelegde fusies of de vermarkting van het sociale domein waardoor alle organisaties en bedrijven, door een project in te dienen, kunnen meedingen naar subsidies. Bovendien verdwijnen er voortdurend functies en komen er nieuwe bij onder invloed van de technische vooruitgang. Of veranderen functies danig van inhoud en dus ook de vereiste competenties. Dit maakt het moeilijker voor organisaties om aan loopbaanplanning te doen en de daarbij horende beloften te maken.
Waar traditionele loopbanen lineair en tweedimensionaal waren, kan je nu argumenteren dat loopbanen meer driedimensionaal zijn. Een moderne loopbaan is een opeenvolging van sprongen, waardoor het beeld van een spiraal passend kan zijn.
De focus ligt op subjectief loopbaansucces (voel ik me goed bij de dingen die ik professioneel doe? Dit verwijst naar de loopbaanwaarden in het model) en op zelfsturing (zit ik zelf voldoende achter het stuur van mijn loopbaan? Dit zijn in essentie loopbaanatttitudes of loopbaanvaardigheden). Tenslotte is ook het bewaken van de eigen energie belangrijk (energie-stress balans).
Als je leidinggevende of personeelsverantwoordelijke bent in de brede zorg- en welzijnssector, bekijk dan even deze tips:
- Start binnen je organisatie de dialoog over welk loopbaanmodel je als organisatie hanteert. Heel wat mensen, medewerkers én leidinggevenden denken impliciet vanuit het oude loopbaanmodel. Het vraagt tijd om dit om te buigen.
- Zet in het beleid in op de zinvolle loopbaan die mensen in jouw organisatie kunnen uitbouwen.
- Ontwikkel zelfsturing in de loopbaan. Zet daarvoor in op loopbaanvaardigheden.
- Bekijk het personeelsbeleid met een kritische blik. Welke HR praktijken en impliciete gedragsregels werken het nieuwe loopbaanmodel tegen?
Loopbanen zijn dynamisch, driedimensionaal en onvoorspelbaar geworden. Het aanvaarden van het nieuwe loopbaanmodel heeft gevolgen voor alle betrokkenen in het loopbaanverhaal: medewerkers, afdelingen, teams, leidinggevenden en de organisatie. Het faciliteren en ontwikkelen van zelfsturing in de loopbaan is hierbij essentieel.
Kom naar onze workshop rond zelfsturing in de loopbaan.
- Ontdek wat de wetenschappelijke modellen zijn die hedendaagse loopbanen structureren.
- Leer wat zelfsturing in de loopbaan precies inhoudt.
- En ga in dialoog met collega’s en professionals uit de sector om te bekijken hoe zelfsturing bij individuen kan ontwikkeld worden.
Lesley Vanleke (CareerCoach®) en Inge Singulé (Procescoaching.be)