Zelfsturing is noodzakelijk om de toekomst het hoofd te bieden.
Je werkt in een fantastische organisatie met een zeer hoge toegevoegde maatschappelijke waarde. Jij en je collega’s raken cliënten, patiënten en hun familie elke dag door gespecialiseerde en efficiënte hulp en zorg te bieden. Dat is een roeping en dat is nodig. Jullie stellen gedreven mensen te werk die vanuit een intrinsieke motivatie doelbewust voor de hulpverlening kiezen, maar zien dit soms mislopen. Medewerkers lijken na verloop van tijd hun motivatie te verliezen en werken puur op wilskracht verder. Ze vallen al eens uit, laden hun batterijen weer op, om er dan met hernieuwde energie weer staan. Op termijn vallen een aantal hiervan voor langere tijd uit.
Jullie zien ook sterke profielen met ondernemerszin en veranderbereidheid vertrekken en soms zelfs de sector achter zich laten. Dit verlies is voor de organisatie funest, omdat jullie deze mensen nodig hebben om als organisatie te kunnen groeien. En tenslotte zijn er ook medewerkers, die de verbinding met de organisatie verliezen en in een negatieve spiraal terecht komen. Zij ‘besmetten’ andere medewerkers, maar nemen zelf niet de beslissing om te vertrekken.
“Ik werk al mijn hele loopbaan in de bijzondere jeugdzorg en wil absoluut in deze sector blijven werken. Ik ben heel waarden-gedreven en gepassioneerd bezig met mijn werk. Ik wil kunnen bijdragen aan het grotere geheel. Ik zie wel dat ik werk in een ‘toxische’ omgeving, maar wil absoluut blijven werken met jongeren. Ons werk kan voor hen echt een wezenlijk verschil maken in hun leven en hun toekomst. Die jongeren verdienen een kans om van hun leven iets te maken. Ik ben ervan overtuigd dat ik zo ook mijn steentje bijdraag aan de samenleving.
Af en toe val ik tijdelijk uit omdat ik ‘op’ ben. Maar ik krabbel telkens terug recht en geef me dan opnieuw voor de volle 100%. Mijn enorme veerkracht helpt me daar wel bij, maar ik vraag me regelmatig af hoe lang ik dit nog volhoud.” Maaike, opvoedster en idealist, 42 jaar
De welzijns- en gezondheidssector is een sector die van oudsher meer dan andere sectoren mensen aantrekt die sterk intrinsiek gemotiveerd zijn. Organisaties in de sector hebben zich in de afgelopen decennia geprofessionaliseerd en geladen met hiërarchische organisatiemodellen. Mede aangestuurd door de verwachtingen vanuit de overheid kwam de focus meer te liggen op performance, efficiëntie en structuren.
Tegelijkertijd is er in de laatste decennia bij de medewerkers ook veel veranderd in de beleving van hun loopbaan. Intrinsieke motivatie en zingeving heeft algemeen bij werknemers aan belang gewonnen. En net in de welzijns- en gezondheidssector, waar dit voor medewerkers vaak nog belangrijker is, zijn heel wat mensen onthecht.
“Ik heb altijd in een algemeen ziekenhuis gewerkt. Ik ben nog te jong, maar ik tel toch al af naar mijn pensioen. Ik ben al lang niet meer tevreden met mijn job. Ik voel me niet gezien. Niet in mijn kennis en kunde, niet in mijn ideeën en niet als persoon. Ik voel me ook beknot in mijn autonomie. Toen er enkele jaren gelden bovendien nog conflicten ontstonden in het team en ik in onmin raakte met mijn leidinggevende, besloot ik om als nachtverpleegkundige te gaan werken. Op die manier word ik veel minder geconfronteerd met alles wat mij tegensteekt. Voor mij is het ziekenhuis niet meer wat het geweest is. De constante veranderingen, de alsmaar toenemende procedures en bureaucratisering, het onevenwicht in de verloning tussen artsen en verpleegkundigen, … hebben mij doen afhaken. Ik klop mijn uren en zoek compensatie in mijn privéleven: bij familie, vrienden en in de plaatselijke voetbalclub, waar ik me 100% voor engageer. Waarom zou ik nog investeren in mijn loopbaan of in het ziekenhuis? Er verandert toch niets. ik heb er mij al lang bij neergelegd.” Jos, verpleger en onthecht, 52 jaar
De realiteit laat voorzien dat er (nog meer) herstructureringen op het programma staan en dat klantgerichtheid een belangrijk aandachtspunt zal zijn. Je zal dus niet alleen gelukkige, maar ook ondernemende medewerkers nodig hebben. Als je dit als organisatie niet onderkent en aan de slag gaat met de loopbaanvraagstukken die hier onderliggend aan zijn, dan krijg je nog meer van hetzelfde: jouw beste mensen gaan weg, presteren niet op volle kracht of gaan ten onder.
“Nu werk ik in de psychiatrie, maar voordien heb ik al een aantal jobs gehad in het algemeen welzijnswerk en de geestelijke gezondheidszorg. Vanuit die ervaringen heb ik al heel wat kennis en vaardigheden en een ruim professioneel netwerk opgebouwd. Wat ik bijzonder leuk vind, is nieuwe projecten uit de grond stampen, niet alleen in de organisatie, maar liefst intersectoraal. Ik hou ervan samen met anderen te innoveren en ben constant op zoek naar hoe we de dienstverlening nog cliëntgerichter en kwalitatiever kunnen maken. In de organisaties waar ik gewerkt heb, word ik echt als een trekker van verandering en innovatie gezien, maar soms ook als ‘luis in de pels’. Ik schuw immers het in vraag stellen van de organisatie niet. Wanneer ik me gelimiteerd voel door té strakke structuren of procedures, beperkte autonomie en een te trage vooruitgang, dan ben ik weg. Op zoek naar een volgende uitdaging. Ik weet wat ik wil en durf risico’s te nemen om mijn doelen te bereiken.” Veerle, psycholoog en ondernemer, 35 jaar
Het is een complexe puzzel en je zal op verschillende niveau’s aan de slag moeten: organisatie, leidinggevenden/management, teams en individu. Als we focussen op het individu ligt een deel van de oplossing van deze puzzel erin zelfsturing in de loopbaan te concretiseren. Het loopbaanmodel is veranderd en zowel de organisatie als het individu en zijn leidinggevende hebben daar hun rol in. Enerzijds is het belangrijk om dit te ondersteunen vanuit het beleid en anderzijds door mensen bewust te maken van het belang om hun eigen loopbaan in handen te nemen. Procescoaching.be en CareerCoach® bieden hiervoor gespecialiseerde hulp.
Herkenbaar?
Kom naar onze workshop rond zelfsturing in de loopbaan.
- Ontdek wat de wetenschappelijke modellen zijn die hedendaagse loopbanen structureren.
- Leer wat zelfsturing in de loopbaan precies inhoudt.
- En ga in dialoog met collega’s en professionals uit de sector om te bekijken hoe zelfsturing bij individuen kan ontwikkeld worden.
Inge Singulé (Procescoaching.be) en Lesley Vanleke (CareerCoach®)